Company logo
Avance Beginners GuideSzukajIndeksSłowniczekSpis treści Strona główna
 
 
Widmo protonowe etylobenzenu ze sprzężeniem spinowo-spinowym
Opis widm protonowych NMR był do tej pory znacznie uproszczony dzięki temu, że wszystkie sygnały, z wyjątkiem pochodzących od pierścienia benzenowego w octanie benzylu, były singletami. Strukturę związku organicznego etylobenzenu oraz odpowiadające mu widmo protonowe podano odpowiednio na rysunkach przedstawiających etylobenzen i widmo etylobenzenu. Podobnie jak wcześniej protony oznaczono jako trzy odrębne grupy odpowiadające trzem podstawowym otoczeniom atomowym.
Najbardziej oczywistą różnicą między sygnałami występującymi w tym widmie i w widmie octanu benzylu jest rozszczepienie na  multiplety. Sygnał emitowany przez protony grupy CH3 jest  tripletem, zaś sygnał protonów grupy CH2 stanowi  kwartet. Należy ponadto zauważyć, że położenia sygnałów nie nakładają się. Protony grupy CH3 w octanie benzylu emitują sygnał przy 1,85 ppm, zaś odpowiednie protony grupy CH3 w etylobenzenie emitują sygnał tripletowy przy 1,25 ppm. Jest to zgodne z oczekiwaniami, ponieważ dwie grupy CH3 znajdują się w różnych otoczeniach chemicznych.
Przyczyna rozszczepienia multipletu wynika ze zjawiska noszącego nazwę sprzężenia spinowo-spinowego. Pełen opis tego zjawiska wykracza poza zakres niniejszej instrukcji; użytkownik może zapoznać się z nim w standardowych podręcznikach NMR. Na potrzeby niniejszej instrukcji wystarcza krótki opis sprzężenia spinowo-spinowego.
Etylobenzen
Widmo etylobenzenu
Rozszczepienie sygnałów NMR na rysunku przedstawiającym etylobenzen wynika z oddziaływania magnetycznego między sąsiednimi protonami. Dwa protony Hf są magnetycznie równoważne i nie oddziałują ze sobą. Podobnie trzy protony He są magnetycznie równoważne i także nie wpływają wzajemnie na siebie. Jednak dwa protony Hf i trzy protony He pozostają w odmiennych otoczeniach lokalnych, dlatego poprzez elektrony wiążące są ze sobą sprzężone. Wynik wypadkowy tego sprzężenia jest następujący: dwie grupy protonów oddziałują ze sobą i powodują rozszczepienie sygnałów NMR.
Dwa protony Hf mogą w sumie występować w trzech możliwych stanach magnetycznych (wynika to z orientacji spinów, stąd nazwa sprzężenie spinowo-spinowe). W wyniku sprzężenia sygnały NMR emitowane przez protony He rezonują przy trzech możliwych częstotliwościach, przez co obserwuje się triplet.
Podobnie działanie protonów He powoduje rozszczepienie sygnałów Hf. Trzy protony He mogą w sumie występować w czterech możliwych stanach magnetycznych. W związku z tym protony Hf rezonują przy czterech możliwych częstotliwościach, dlatego sygnał zostaje rozszczepiony na kwartet.
Sygnały protonów w benzenie także ulegają rozszczepieniu w wyniku braku równoważności magnetycznej i wynikającego z niego sprzężenia spinowo-spinowego. Powstaje pytanie, dlaczego protony CH2 i CH3 w etylobenzenie oddziałują ze sobą, zaś dwie porównywalne grupy protonów w octanie benzylu nie oddziałują. Wynika to z liczby wiązań oddzielających obie grupy. W przypadku etylobenzenu obie grupy protonów są przyłączone do sąsiednich atomów węgla i można oczekiwać ich wystarczającego oddziaływania ze sobą. Z kolei w przypadku octanu benzylu oba atomy węgla Cc i Cb są połączone poprzez dwa dodatkowe wiązania między atomem tlenu a kolejnym atomem węgla. W wyniku tego grupy protonów znajdują się w zbyt dużej odległości od siebie, aby wystąpiło większe sprzężenie spinowo-spinowe.